O Zamku w Świnach

NA ZAMKU – DZIEŃ DZISIEJSZY

Zamek Świny jest obecnie własnością Zamek Świny Sp. z o.o. i przechodzi intensywne prace konserwatorskie oraz budowlane, mające na celu przywrócenie mu dawnej świetności. Zależy nam, aby stopniowo udostępniać zamek do zwiedzania i organizować w nim wystawy oraz wydarzenia kulturalne. Jesteśmy świadomi ogromu tej inwestycji, której realizacja zajmie wiele lat, ale wierzymy, że sama droga do celu jest równie ważna jak jego osiągnięcie. Cieszymy się z możliwości odkrywania tajemnic zamku Świny i dzielenia się nimi z Wami.

Już teraz okolice zamku zachwycają swoją naturalną urodą. Aleja prowadząca do zamku zdobiona jest majestatycznymi lipami, a rozłożyste gałęzie drzew tworzą naturalne sklepienie, zapewniając cień wędrowcom. Potężne lasy wokół zamku zapraszają do odkrywania licznych szlaków turystycznych oraz punktów widokowych.

Pogórze i Góry Kaczawskie czekają na Wasze odkrycie!

Metryka założenia zamku w Świnach

Pierwsze wzmianki o obronnym grodzisku w Świnach pochodzą z wczesnego średniowiecza, a jego historia może sięgać nawet X wieku. W XII wieku istniał tu gród o funkcji wojskowo-administracyjnej, wspomniany w bullach papieskich z 1155 i 1245 roku. Gród ten, wzmiankowany również przez Kosmasa w 1108 roku jako „Zvini in Polonia”, był strategicznie usytuowany na pograniczu Śląska, przy jednym z traktów komunikacyjnych.

W pierwszej połowie XIII wieku zaczęto wzmiankować kasztelanów Świn, a w połowie XIII wieku zamek zyskał status warowni książęcej.

Historia

Dawno, dawno temu…

Pierwszy gród wzniesiono na skalistym płaskowyżu Pogórza Wałbrzyskiego i Kaczawskiego już około roku 900. Legenda mówi, że za jego założenie odpowiedzialny był Biwoj, giermek czeskiej księżniczki Libuszy, który w czasie polowania uratował ją przed dzikim odyńcem.

W dowód wdzięczności Libusza nadała Biwojowi herb „Świnia Głowa” oraz ziemie, na których zbudował obronną siedzibę – dzisiejszy zamek Świny.

 

A co mówi historia?

Historia zamku Świny, choć złożona, jest dobrze udokumentowana. W XIII wieku istniał tu gród kasztelański, który pełnił rolę przygranicznej warowni. Po zlikwidowaniu kasztelanii w drugiej połowie XIII wieku, zamek przeszedł w ręce prywatne, stając się własnością rodu Świnków, który nadał zamkowi jego nazwę. W XIV wieku zamek został przebudowany na murowaną twierdzę, a w XV wieku rozbudowany przez Gunczela von Schweinchen, który wzniósł nowe skrzydło zamku i walczył z bandami rabusiów.

Świny w rękach Świnków

To właśnie w rękach rodu Świnków zamek Świny rozkwitał. W XIV wieku zamek otrzymał murowaną wieżę obronną, a w XV wieku został rozbudowany o nowe budynki mieszkalne i obwarowania. Zamek stał się nie tylko twierdzą, ale również rezydencją rodu Świnków, którzy przyczynili się do jego rozwoju. W XVI wieku zamek przeszedł dalsze modernizacje, w tym renesansowe zmiany w architekturze, wprowadzając elementy gotyckie oraz powiększając okna w pomieszczeniach mieszkalnych.

Burzliwe czasy

W 1620 roku, po wojnie trzydziestoletniej, zamek przeszedł wielką modernizację. Jan Zygmunt Świnka wzniósł nowe mury, bastiony, a także zwodzony most, który miał wzmocnić forteczną funkcję zamku. W jego czasach Świny stały się jedną z najpotężniejszych siedzib w regionie. Jednak po śmierci Jana Zygmunta, w drugiej połowie XVIII wieku, zamek popadł w ruinę. Po wojnach i licznych zniszczeniach, w 1769 roku zamek został sprzedany, a następnie kilkakrotnie zmieniała się jego własność.

Nieporządek w nazewnictwie – tylko pozorny

Nazwa „Świny” przez wieki ulegała różnym zmianom, a z biegiem czasu przyjęła formę „Schweinhaus”, co oznacza „dom świń”. W wyniku germanizacji zmieniły się także formy nazwiska rodu Świnków – od „Swyn” po „Schweinichen”. Zamek przez wieki był świadkiem wielu dramatycznych zmian, ale zawsze pozostawał symbolem potęgi i dumy swojego rodu.

Zamek Świny w XX wieku

W XX wieku zamek Świny trafił w ręce różnych właścicieli, którzy podejmowali próby jego renowacji. W 1905 roku obiekt został zabezpieczony przez Związek Przyjaciół Bolkowego Gaju, a później stopniowo otwierany dla turystów. Niestety, podczas II wojny światowej zamek został uszkodzony, a po wojnie stał opuszczony. Dopiero w latach 90. XX wieku zamek trafił w ręce nowego właściciela, a obecnie, po przejęciu przez nas, rozpoczęliśmy intensywne prace mające na celu jego rewitalizację.

Legendy

Zamek Świny jest owiany licznymi legendami, które opowiadają o jego dawnych właścicielach oraz wydarzeniach, które miały miejsce w tych murach.

  • Dzielny Biwoj – Według legendy, rycerz Biwoj, giermek czeskiej księżniczki Libuszy, uratował ją przed dzikim odyńcem, za co otrzymał herb „Świnia Głowa” i pozwolenie na zbudowanie zamku.
  • Zuchwalstwo Konrada Świnki – Konrad Świnka, pan na zamku, zginął w wyniku pioruna, który uderzył w niego podczas pijackiej biesiady, w której lekceważył ostrzeżenia gości.
  • Burgmann von Schweinichen – Burgmann von Schweinichen, syn Gunczela Świnki, był znany ze swojej miłości do trunków. Jego życie stało się legendą, a dożył on niezwykłego wieku 110 lat.

Zamek Świny to miejsce pełne tajemnic, nie tylko związanych z historią, ale także z ludzkimi losami i legendami, które do dziś krążą wśród murów tej niezwykłej budowli.

Serdecznie zapraszamy do odkrywania tych fascynujących opowieści oraz do zwiedzania Zamku Świny, który powoli odzyskuje swój dawny blask!

ZESPÓŁ ZAMKU ŚWINY

Chcemy kontynuować niezwykłą historię tego miejsca. Wszelkie postępy prac oraz relacje z wydarzeń będą opisane, a następnie zamieszczane regularnie w naszych mediach. W razie zapytań lub sugestii zachęcamy do kontaktu.

Pozdrawiamy,
Zespół Zamku Świny

BIBLIOGRAFIA

  • Czerner Olgierd, Rozpędowski Jerzy, Bolków i Świny, Wrocław 1960, Ossolineum.
  • Guerquin Bohdan, Zamki w Polsce, Warszawa 1984, Arkady.
  • Lamparska Joanna, Dolina Królów, zamki i pałace u stóp Karkonoszy, Wrocław 2010,
    Asia-Press s.c.
  • Perzyński Marek, Zamki, twierdze i pałace Dolnego Śląska i Opolszczyzny, Wrocław
    2006, Wrocławski Dom Wydawniczy.
  • Sala Bartłomiej, Legendy zamków sudeckich, Olszanica 2021, BOSZ