Podczas badań archeologicznych prowadzonych aktualnie na Zamku Świny, znajdującego się w odległości zaledwie 4 kilometrów od Bolkowa, odnaleziono nieznane dotąd pomieszczenie.
Badania prowadzone były na terenie tzw. zamku średniego, powstałego na przełomie XV -XVI wieku. Warownia należała niegdyś do możnego śląskiego rodu Świnków (niem. Schweinichen). Odkryte pomieszczenie to znakomicie zachowana piwnica o wymiarach około 4,55 x 5,50 m, która powstała wraz z domem zamku średniego, zapewne u schyłku średniowiecza. Jej ściany częściowo wykuto w skale, a częściowo wzniesiono je z miejscowego kamienia. Przykrywa ją kolebkowe sklepienie zbudowane z łupków zieleńcowych, co interesujące, przy budowie nie użyto w ogóle zaprawy wapiennej wykorzystywanej w tamtej epoce, zamiast której mury spoinowano wyłącznie gliną, co – jak się okazuje – nie obniżyło trwałości budowli. We wschodnim boku piwnicy znajduje się zawalony korytarz ze schodami, który fragmentarycznie uczytelniono już w trakcie wcześniejszych badań, był on jedynym wejściem do nowoodkrytego wnętrza, prowadzącym tam z obszaru dziedzińca . W tym samym boku znalazło się także wąskie szybowe okienko położone pod samym sklepieniem oraz wnęka doświetlająca, w której stawiano niegdyś kaganek. Do boku wschodniego w 1. połowie XVII wieku dostawiono fundament komina. Wewnątrz piwnicy odnaleziono m. in. dwa detale architektoniczne – fragmenty kamieniarskich opraw oraz ceramikę naczyniową, w tym luksusową kamionkę, którą datować można na XVII wiek. Wstępna analiza materiału, w połączeniu z wiedzą o dziejach zamku w okresie nowożytnym, pozwalają domniemywać, że piwnica była wnętrzem nieużytkowanym od około połowy XVIII wieku.
Jak podkreślają archeolodzy – Tomasz Olszacki (z archeologami Jakubem Sobko i Szymonem Ważyńskim), działający w stałej współpracy z badaczami architektury: Małgorzatą Chorowską i Piotrem Błoniewskim (który przeprowadził kompleksową inwentaryzację piwnicy).
„Co najmniej od 200 lat nikt do tej piwnicy nie zaglądał. Odkrycie kompletnie zachowanego, nieznanego zamkowego wnętrza kryjącego ponadto wiele interesujących szczegółów architektonicznych to absolutna rzadkość.”
Zamek Świny od dwóch lat jest miejscem szeroko zakrojonych prac rewitalizacyjnych realizowanych przez Zamek Świny Sp. z o.o., której celem jest przywrócenie mu dawnej świetności. Już teraz większa część obiektu jest otwarta dla turystów. Zwiedzać też można wystawy czasowe dotyczące dziejów Świn i innych okolicznych zamków oraz ekspozycję poświęconą… historii latryn, mieszczącą się przy odnowionej zamkowej latrynie z XVII stulecia.
